Θὰ πεθάνω ἕνα πένθιμο...

1.  Κώστας Ουράνης

Θὰ πεθάνω ἕνα πένθιμο...

Θὰ πεθάνω ἕνα πένθιμο τοῦ φθινόπωρου δείλι

μέσ᾿ στὴν κρύα μου κάμαρα, ὅπως ἔζησα μόνος·

στὴ στερνὴ ἀγωνία μου τὴ βροχὴ θὲ ν᾿ ἀκούω

καὶ τὸν κούφιο τὸν θόρυβο ποὺ ἀνεβάζει ὁ δρόμος.

Θὰ πεθάνω ἕνα πένθιμο τοῦ φθινόπωρου δείλι

μέσα σ᾿ ἔπιπλα ξένα καὶ σὲ σκόρπια βιβλία,

θὰ μὲ βροῦν στὸ κρεββάτι μου. Θὲ νἀρθεῖ ὁ ἀστυνόμος

θὰ μὲ θάψουν σὰν ἄνθρωπο ποὺ δὲν εἶχε ἱστορία.

Ἀπ᾿ τοὺς φίλους ποὺ παίζαμε πότε-πότε χαρτιὰ

θὰ ρωτήσει κανένας τους ἔτσι ἁπλά: «-Τὸν Οὐράνη

μὴν τὸν εἶδε κανείς; Ἔχει μέρες ποὺ χάθηκε!...»

Θ᾿ ἀπαντήσει ἄλλος παίζοντας: «-Μ᾿ αὐτὸς ἔχει πεθάνει».

Μιὰ στιγμὴ θὰ κοιτάξουνε ὁ καθένας τὸν ἄλλον,

θὰ κουνήσουν περίλυπα καὶ σιγὰ τὸ κεφάλι,

θὲ νὰ ποῦν: «Τ᾿ εἶν᾿ ὁ ἄνθρωπος!... Χτὲς ἀκόμα ζοῦσε!»

Καὶ βουβὰ τὸ παιγνίδι τους θ᾿ ἀρχινήσουνε πάλι.

Κάποιος θἆναι συνάδελφος στὰ «ψιλὰ» ποὺ θὰ γράψει

πὼς «προώρως ἀπέθανεν ὁ Οὐράνης στὴν ξένη,

νέος γνωστὸς εἰς τοὺς κύκλους μας, ποὖχε κάποτ᾿ ἐκδώσει

συλλογὴν μὲ ποιήματα πολλὰ ὑποσχομένην».

Κι αὐτὸς θἆναι ὁ στερνός της ζωῆς μου ἐπιτάφιος.

Θὰ μὲ κλάψουνε βέβαια μόνο οἱ γέροι γονιοί μου

καὶ θὰ κάνουν μνημόσυνο μὲ περίσιους παπάδες

ὅπου θἆναι ὅλοι οἱ φίλοι μου κι ἴσως-ἴσως οἱ ὀχτροί μου.

Νοσταλγίες 1920

....................................................................................................

2. Γιάννης Σκαρίμπας

Ο Γ. Σκαρίμπας στο ποίημα Ευθανασία πατάει πάνω στην αισθητική

του εικονικού θανάτου καθώς και στον στίχο <<θα πεθάνω ένα ... >> του Κ. Ουράνη

και με το μάτι του νεκρού φαντάζεται τον Κόσμο,

πλάθει μιαν μεγάλη του αγάπη - εκφράζει μιαν απογοητευσή του…

Ευθανασία

Θα πεθάνω ένα σούρουπο , θολό θα ναι βράδυ

Ριγηλό που θα υψώσω την Σφίγγα μου πάνω

Σκέδιο της ψυχής μου καταπληκτικό στο σκοτάδι

Ακαθόριστο πλάνο

Όπως πάντα, ένας άνεμος θα πνέει, ένα αγέρι,

κι αδιάφορη η νύχτα θα περάσει σοφράνο,

δεν θα σβήσει ο ήλιος, δε θα πέσει ένα αστέρι

που εγώ θα πεθάνω.

Τα καράβια θα πλέουνε. Το πουλί δε θα ξέρει

πως για πάντα ο κόσμος έχει σβήσει για μένα,

άλλη άνοιξη θα ρθει, άλλος Μάης θα φέρει

πάλι ρόδα βαμμένα...

...Σ' έναν δρόμο μονάχα σιωπηλόν, αγαπημένο,

ακατάληπτα θα σκούζει μια μαντέμινη βρύση

διηγώντας μονάχη της παραμύθι θλιμμένο

που εγώ θα χω σβήσει...

Μόνο αυτή. Κι η μανούλα μου που ήξερε πόσο

με τραβούσαν τα σούρπα, τα φεγγάρια -ω Μάνα!-

τα γλυκά ξεπορτίσματα της αγάπης, κι ως τόσο

τα θαμπά και τα πλάνα.

Θα πεθάνω -για έρωτα καθώς μια βραδιά θα πηγαίνω

σαν 'να όμορφο αγρίμι που το τραβάει το νεράκι-

θα με σκούξει παράξενο ένα πουλί χτυπημένο,

η ά γ α π η - γ ε ρ ά κ ι ...

3. Μαρία Πολυδούρη

Σαν πεθάνω

Θα πεθάνω μιαν αυγούλα μελαγχολική του Απρίλη,

όταν αντικρύ θανοίγη μέσ' στη γάστρα μου δειλά

ένα ρόδο – μια ζωούλα. Και θα μου κλειστούν τα χείλη

και θα μου κλειστούν τα μάτια μοναχά τους σιωπηλά.

Θα πεθάνω μιαν αυγούλα θλιβερή σαν την ζωή μου,

που η δροσιά της, κόμποι δάκρι θα κυλάη πονετικό

στο άγιο χώμα που με ρόδα θα στολίζη τη γιορτή μου,

στο άγιο χώμα που θα μου είνε κρεβατάκι νεκρικό.

Όσα αγάπησα στα χρόνια της ζωής μου θα σκορπίσουν

και θαφανιστούν μακριά μου, σύννεφα καλοκαιριού.

Όσα μ' αγάπησαν μόνο θάρθουν να με χαιρετίσουν

και χλωμά θα με φιλάνε σαν αχτίδες φεγγαριού.

Θα πεθάνω μιαν αυγούλα μελαγχολική του Απρίλη.

Η στερνή πνοή μου θάρθη να στο πη και τότε πια,

όση σου απομένει αγάπη, θάναι σα θαμπό καντύλι

- φτωχή θύμηση στου τάφου μου την απολησμονιά.

...........................................................................................

4. Henry Spiess

Την πηγή της αισθητικής δηλαδή ''το βλέμμα του νεκρού'' ή την

οπτική του νεκρού την αποκάλυψε Ο Κώστας Παλαμάς κατηγορώντας τον

Κ. Ουράνη ότι αντέγραψε το ποίημα <<Θα πεθάνω ... >> (1903)

του Ελβετού άσημου ποιητή Henry Spiess

Θα πεθάνω

Μια ειρηνική και βροχερήν ημέρα θα πεθάνω,

μιαν ήσυχη και θλιβερήν ημέρα του Σεπτέμβρη,

μια πληχτική και σιωπηλήν ημέρα θα πεθάνω,

στο πάτωμα το τέταρτο μια μέρα θα πεθάνω,

[…]

 Πολυάσχολοι και βιαστικοί, μ’ έγραφα φορτωμένοι,

στης συνεδρίας την αίθουσα θα μπαίνουν οι γραφιάδες.

–«Το Δικαστήριον αργεί», θα πούνε και σε λίγο:

–«Πάμε ν’ ακούσουμε λοιπόν λίγη Νομολογία».

μετάφραση : Γ. Κοτζιούλας 1929...

5. Καίσαρας Βαλιέχο

Άλλη μια διασκευή του ποιήματος που μοιάζει

με την απόδοση της ιδέας από τον Ουράνη

έχει κάνει ο Καίσαρας Βαλιέχο...

Μαύρη πέτρα πάνω σε μια άσπρη πέτρα

Θα πεθάνω στο Παρίσι με μιά νεροποντή,

μιά μέρα που τηνε θυμάμαι κιόλας τώρα.

Θα πεθάνω στο Παρίσι -και δεν τρέχω να φύγω-

ίσως, σαν σήμερα, μια Πέμπτη φθινοπώρου.

Ναι, Πέμπτη θα ‘ναι, γιατί Πέμπτη σήμερα που γράφω

αυτούς τους στίχους, φόρεσα τόσο άθελά μου

τις ωμοπλάτες και ποτέ σαν σήμερα δεν είδα,

μόλο το δρόμο μου, τον εαυτό μου τόσο μόνο.

Ο Καίσαρας Βαλιέχο είναι νεκρός, τονε χτυπούσαν

όλοι χωρίς εκείνος να τους έχει κάμει τίποτα’

τον χτυπούσαν σκληρά μ’ ένα σκληρό ραβδί,

επίσης και μ’ ένα σκοινί, είναι μάρτυρές μου

οι μέρες Πέμπτες και τα κόκαλα της ράχης,

η μοναξιά, η βροχή, οι δρόμοι…

Τα ποιήματα ανήκουν στην τρίτη συλλογή του Βαλιέχο

με τίτλο «Poemas Humanos»

1923-1936 (Ανθρώπινα Ποιήματα).

Η μετάφραση από τα ισπανικά είναι του Ρήγα Καππάτου.