Αντώνης Καραγιάννης

Αντώνης Καραγιάννης (1926 - 1997) 

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1926. Νέος εντάχτηκε στην αριστερά και συμμετείχε στην αντίσταση κατά του φασισμού, μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και στην εμφύλια σύγκρουση στις γραμμές του <<Δημοκρατικού Στρατού>>. Μετά την λήξη του εμφυλίου πολέμου βρέθηκε στο Βουκουρέστι όπου σπούδασε στην Ανώτατη σχολή καλών τεχνών. Το 1952 επιστρέφοντας στην Ελλάδα θα συλληφθεί και θα καταδικαστεί δις εις θάνατον. Για είκοσι χρόνια θα περιπλανηθεί σε διάφορες φυλακές και σε τόπους εξορίας. (Το βιογραφικό είναι από το βιβλίο Αναδρομική Έκθεση ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ σελίδα 1 του Κωνσταντίνου Χαϊνά)

Ο Αντωνής Καραγιάννης παντρεύτηκε την Ελένη Αλατά - Καραγιάννη και έζησε μετά την περιπλάνηση του στις φυλακές και την εξορία στη Χαλκίδα, στο παλιό πατρικό της γυναίκας του, στην παραλιακή της Κανήθου.

"Την ομορφιά ποτές μου δεν την πρόδωσα. Όλο το βιος μου το μοίρασα δίκαια. Μερτικό εγώ δεν κράτησα. Πάμφτωχος. Μ' ένα κρινάκι του αγρού τις πιο άγριες νύχτες μας φώτισα. Να με θυμάστε" 

Γ. Ρίτσος

Η Αγία Κιουρά των εξορίστων της Λέρου 

(Άρθρο : Ριζοσπάστης (αναδημοσίευση) Τετάρτη 23 Αυγούστου 2000) 

ΛΕΡΟΣ 1969. Τόπος εξορίας πολιτικών κρατουμένων, αντιτιθέμενων στην απριλιανή χούντα. Τόπος εξορίας από την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα, ο οποίος εξορίστηκε σε βραχονησίδα κοντά στη Λέρο.

ΛΕΡΟΣ-καλοκαίρι 2000. Τοποθεσίες φορτωμένες μνήμες. Το στρατόπεδο στο Παρθένι, με τα δύο κτίρια για τους εξορίστους και το αρχιφυλακείο. Φέτος ο χώρος πλημμύρισε από κόσμο, στα πλαίσια εκδήλωσης που οργάνωσαν οι τοπικές αρχές προς τιμήν των εξορίστων. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και οι στρατευμένοι νέοι, οι αξιωματικοί τους, ο νομάρχης Δωδεκανήσου, ο δήμαρχος και ο αρχιεπίσκοπος Λέρου, ο οποίος ζήτησε συγγνώμη για λογαριασμό της Εκκλησίας, η οποία ανέχτηκε - αν δεν αποδέχτηκε απολύτως - τους τόπους εξορίας που έστησε η χούντα, και βέβαια εκπρόσωποι κομμάτων, με ομιλίες και κατάθεση στεφανιών.

Ο χώρος όλος φορτίστηκε από συγκίνηση. Χίλια περίπου μέτρα από το στρατόπεδο βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Κιουράς. Εκεί όπου - όπως είπε ο Θεσσαλονικιός Αντώνης Καραγιάννης - συναντιούνται η παράδοση με τους αγώνες του λαού μας. Εκεί όπου ο «Μυστικός Δείπνος» είναι η τραπεζαρία των εξόριστων και ο «Αϊ-Γιάννης ο Βαφτιστής» είναι ο Χωροφύλακας, ο «Χριστός» είναι ο νεότερος εξόριστος Σταμάτης Κυλάκος. Εκεί όπου οι άγιοι δεν έχουν φωτοστέφανο.

Η Αγία Κιουρά αγιογραφήθηκε στα χρόνια '69-'70, από τον Σαλονικιό Αντώνη Καραγιάννη και τους Τάκη Τζανετέα και Κυριάκο Τσακίρη, μετά από πρόταση του συνεξόριστού τους Σπύρου Μήλα στον διοικητή του στρατοπέδου, Σπυράκη. Ηταν ένας πολύ έξυπνος τρόπος να βγαίνουν από το σύρμα του στρατοπέδου οι εξόριστοι και να επικοινωνούν με τον «έξω κόσμο». Γιατί δεν ήταν μόνο οι τρεις ζωγράφοι που έβγαιναν, αλλά δεκάδες (εναλλάξ, βέβαια) εξόριστοι. Αλλοι για το ταχυδρομείο, άλλοι για το φαγητό, άλλοι για να ποζάρουν, να σοβαντίσουν, να αγοράσουν χρώμα κλπ.

Με τη μεταπολίτευση, αφ' ότου η Λέρος έπαψε να είναι τόπος εξορίας, κάποιοι φανατικοί της Εκκλησίας έσπευσαν να ασβεστώσουν τις αγιογραφίες, να κρύψουν τις δημιουργίες των τριών εξόριστων ζωγράφων. Το γεγονός το αντιλήφθηκε χρόνια αργότερα η Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει η οργή των αγωνιστών κατά της δικτατορίας, οι οποίοι με μεγάλο αγώνα πέτυχαν την αποκατάσταση των φρέσκο, με χρηματοδότηση του ΥΠΠΟ.

Από τότε, κάθε επέτειο από την πτώση της φασιστικής δικτατορίας, πολλοί επισκέπτες στη Λέρο θαυμάζουν τις ξεχωριστές αγιογραφίες, μοναδικές στα διεθνή, ίσως, εκκλησιαστικά και εικαστικά χρονικά, στην Αγία Κιουρά, την οποία εδώ και χρόνια «αγκάλιασε» η κοινωνία της Λέρου.

Αγιογραφίες που φιλοτέχνησαν οι εξόριστοι στην Αγία Κιουρά Λέρου 

(Επιλεγμένες από το διαδίκτυο)